1983
| Kişi: | ö: R. Buckminster Fuller .gg..aa..yy1983..aa.|ö: R. Buckminster Fuller |KİŞİ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Felsefe Tarihi| |
|
1983
| Kişi: | ö: Abdullah Kızılırmak (d.1925-ö.1983). astronom .gg..aa..yy1983..aa.|ö: Abdullah Kızılırmak |KİŞİ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Bilim Tarihi| |
| 1983
| Dünya: | WindowsMicroSoft firması Windows işletim sistemini kurdu. .gg..aa..yy1983..aa.|Windows|DÜNYA|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Bilim Tarihi| |
| 16 OCAK 1983
| İç: | Uçak KazasıTHY'nin Paris-İstanbul-Ankara seferini yapan Boeing 727 tipi "Afyon" adlı uçağı, Ankara Esenboğa Havalimanına inişi sırasında, sis ve kar yağışı nedeniyle piste çakıldı. 60 yolcudan 47'si öldü, 22 kişi yaralandı. .gg16..aa1..yy1983..aaOCAK.|Uçak Kazası|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Kaza ve Felaketler|İstanbul||İstanbul|Terör| |
| 27 OCAK 1983
| Dünya: | Seikan TuneliDünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli olan Seikan Tüneli açıldı. Tünel Japonya'nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor. 53.85 kilometrelik demiryolu tünelidir. Dünyanın en uzun demiryolu tüneli olup 23.3 kilometresi denizin altından geçmektedir. Tünel en derin yerinde deniz seviyesinden 240 metre aşağısında ve deniz dibinden ise 100 metre derinlikte yer almaktadır. .gg27..aa1..yy1983..aaOCAK.|Seikan Tuneli|DÜNYA|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Doğu Asya|Japonya|Bilim Tarihi| |
| 15 ŞUBAT 1983
| İç: | TRT'de Renkli YayınTürkiye'de renkli televizyon yayını haftada 4 saate çıkarıldı. .gg15..aa2..yy1983..aaŞUBAT.|TRT'de Renkli Yayın|İÇ|Kalkınma|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Yatırımlar| |
| 3 MART 1983
| İç: | Siyasi Partiler YasasıYeni 'Siyasi Partiler Yasası', Danışma Meclisi'nce kabul edildi. .gg3..aa3..yy1983..aaMART.|Siyasi Partiler Yasası|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Yasama-Hukuk|Anadolu|Demokrasi|| |
| 9 MART 1983
| Dış: | Ermeni Terörü 1 Diplomat ÖldürüldüTürkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkara'ya 2 örgüt üyesi tarafından silahlı saldırı düzenlendi. Olayda ağır yaralanan Balkar, 11 Martta hayatını kaybetti. Olayda bir Yugoslav öğrenci de öldü. Saldırıyı yapan Kirkor Levonyon ile Raffi Aleksandr olaydan tam bir yıl sonra 9 Mart 1984'de 20'şer yıl ağır hapis cezasına çarptırıldılar. .gg9..aa3..yy1983..aaMART.|Ermeni Terörü 1 Diplomat Öldürüldü|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Balkanlar|Yugoslavya|Terör|Ermeniler|Suikast| |
| 20 MAYIS 1983
| İç: | ANAPAnavatan Partisi (ANAP) Turgut Özal başkanlığında kuruldu. .gg20..aa5..yy1983..aaMAYIS.|ANAP|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|STK ve Partiler|T.Özal|Demokrasi|Terör| |
| 20 MAYIS 1983
| İç: | HP - Halkçı Parti12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisidir. 20 Mayıs 1983'te kurulmuş, 2 Kasım 1985'te Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) ile birleşerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) adını almıştır. Bu partiyle, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 12 Eylül Darbesi'nden sonra kapatılmasının siyasal yaşamda yarattığı boşluğun doldurulması amaçlanmıştır. Halkçı Parti 12 Eylül 1980 Darbesinden sonra başbakanlık müsteşarlığı yapan, CHP'nin eski genel başkan İsmet İnönü'nün de özel kalem müdürlüğünü yapmış olan Necdet Calp ve arkadaşları tarafından kuruldu. Mucip Ataklı, Ahmet Kemal Aydar, Engin Aydın, Neriman Elgin, Fahrettin Özdilek, Mustafa Kemal Palaoğlu, Bahriye Üçok da kurucular arasındaydı. Calp genel başkan, Yılmaz Hastürk de genel sekreter oldu. 29 Haziran 1985'te yapılan HP Büyük Kongresi'nde parti yönetimi önemli ölçüde değişti; daha önce partinin genel sekreterliğinde bulunan Aydın Güven Gürkan genel başkan, Halil İbrahim Şahin de genel sekreter oldu. Gürkan'ın başkanlığında HP, SODEP ile birleşmek için yoğun girişimlerde bulundu. 17 Ağustos 1985'te Halkçı Parti Küçük Kurultayı toplandı ve SODEP ile birleşilmesi yolunda ilke kararı aldı. 21 Eylül'de iki parti arasında birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da toplanan HP Olağanüstü Kurultayı partinin tüzük ve programıyla birlikte adını da Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) olarak değiştirdi. .gg20..aa5..yy1983..aaMAYIS.|HP - Halkçı Parti|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|STK ve Partiler|Demokrasi|Terör|CHP| |
| 27 MAYIS 1983
| İç: | Kürtaj27 Mayıs 1983'de 2827 sayılı "Nüfus Planlaması Hakkında Kanun" yayınlanarak aynı yılın Kasım ayında Türkiye'de kürtaj belirli kurallar dahilinde uygulanmaya başlandı. Gebeliklerin, kanunen 10. hafta sonuna kadar, kadının mağdur olması durumunda ise 20. hafta sonuna kadar sonlandırılması yasal hale geldi. Boş gebelik, mol gebelik, bebeğin kalp atışının izlenmediği gebelikler hafta gözetmeksizin kürtaj ile sonlandırılabilir. .gg27..aa5..yy1983..aaMAYIS.|Kürtaj|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Yasama-Hukuk|Kadın|| |
| 6 HAZİRAN 1983
| İç: | SODEP - Sosyal Demokrat Parti12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan CHP tabanını sahiplenmek için kurulmuştur. Prof. Erdal İnönü tarafından kurulmuştur. Ancak MGK'nın kurucuları sürekli veto etmesi nedeniyle parti ancak 8 Eylül 1983'te kurucularını tamamlayabildi ve bu nedenle 6 Kasım seçimlerine katılamadı. Partinin ilk genel başkanı Erdal İnönü veto edilince yerine Cezmi Kartay genel başkan oldu. Ancak MGK'nın veto yetkisi kalkınca İnönü, 17 Aralık 1983 tarihinde genel başkanlığa döndü. 13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1. Olağan Kurultayı'nda Genel Başkan İnönü, solda tek çatının şart olduğunu belirtti. Ardından 13 Temmuz'da İnönü ve Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp iki partinin birleşmesi için prensip kararı aldılar. Haziran 1985'te Aydın Güven Gürkan Halkçı Parti genel başkanı seçildi. Gürkan da birleşmeden yana olduğunu belirtti. 16 Eylül 1985'te SODEP ve Halkçı Parti'nin birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da Halkçı Parti kurultay toplandı ve partinin adı Sosyal Demokrat Halkçı Parti olarak değiştirildi. 3 Kasım'da SODEP kurultayı toplandı ve partinin feshedilerek SHP'ye katılması kararlaştırıldı. Böylece SODEP'in hukukî varlığı sona erdi. .gg6..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|SODEP - Sosyal Demokrat Parti|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|STK ve Partiler|Demokrasi|Terör|CHP| |
| 13 HAZİRAN 1983
| Dünya: | Güneş Sistemi Dışına Çıkan İlk NesnePioneer 10 uzay sondası, güneş sistemi dışına çıkan ilk insan yapımı nesne oldu. .gg13..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|Güneş Sistemi Dışına Çıkan İlk Nesne|DÜNYA|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Bilim Tarihi| |
| 15 HAZİRAN 1983
| Dış: | Orly KatliamıErmeni Terör Örgütü ASALA, 15 Temmuz 1983'te, Fransa'da, THY'nin Paris Orly Havalimanı'ndaki bürosu önünde bomba patlattı. Olayda, 2'si Türk, 4'ü Fransız, 1'i Amerikalı, 1'ide İsveçli olmak üzere 8 kişi öldü. 28'i Türk, 56 kişi de yaralandı. Bu olay tarihe "Orly Katliamı" olarak geçti. .gg15..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|Orly Katliamı|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Terör|Ermeniler|Katliam|Fransa| |
| 16 HAZİRAN 1983
| İç: | Ermeni Terörü 2 Sivil Katledildiİstanbul Kapalıçarşı'da bir Ermeni terörist tarafından halkın üzerine ateş açıldı. Olayda 2 kişi hayatını kaybetti ve 21 kişide yaralandı. Saldırgan olay yerinde öldürüldü. .gg16..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|Ermeni Terörü 2 Sivil Katledildi|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Terör|Ermeniler|Suikast| |
| 22 HAZİRAN 1983
| Dış: | Darbeye Amerikan DesteğiABD Dışişleri Bakanı Kissenger Ankara'ya geldi. Devlet Başkanı Kenan Evren ile görüşmesinde Türkiye ile askeri işbirliğini geliştirmek istediklerini, Türkiye'nin demokrasiye dönüşünden mutluluk duyacaklarını belirtti. .gg22..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|Darbeye Amerikan Desteği|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Demokrasi|Amerika| |
| 23 HAZİRAN 1983
| İç: | DYPDoğru Yol Partisi (DYP) kuruldu. .gg23..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|DYP|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|STK ve Partiler|Demokrasi|Terör| |
| 24 HAZİRAN 1983
| Dünya: | FilistinYaser Arafat'ın Şam'a girişi yasaklandı. .gg24..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|Filistin|DÜNYA|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Ortadoğu|Ortadoğu|Filistin|| |
| 24 HAZİRAN 1983
| Dış: | IMF ile Stand-By -14-IMF ile 14.stand-by antlaşması. 1 yıl süreli 225 milyon dolar atlaşma yapıldı… 53 milyon dolar kullanıldı. .gg24..aa6..yy1983..aaHAZİRAN.|IMF ile Stand-By -14-|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Demokrasi|Dış Borç| |
| 14 TEMMUZ 1983
| Dış: | Ermeni Terörü 1 Diplomat ÖldürüldüTürkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği idari Ataşesi Dursun Aksoy silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. .gg14..aa7..yy1983..aaTEMMUZ.|Ermeni Terörü 1 Diplomat Öldürüldü|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Avrupa|Belçika|Terör|Ermeniler|Suikast| |
| 19 TEMMUZ 1983
| Kişi: | Refah Partisi KurulduAli Türkmen Genel Başkanlığında kurulan parti MSP görüşlerini benimsiyordu. 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile bazı eski siyasi parti liderlerine siyaset yapma yasağı kaldırılınca, MSP eski başkanı Necmettin Erbakan, 11 Ekim 1987 tarihinde Refah Partisi genel başkanlığına seçildi. 21 Mayıs 1997'de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, iktidarda iken RP hakkında, "Lâik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri" gerekçesiyle dava açtı. Refah Partisi, 8 ay süren dava sonunda, 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. Necmettin Erbakan, Şevket Kazan, Ahmet Tekdal, Şevki Yılmaz, Hasan Hüseyin Ceylan ve İbrahim Halil Çelik'e 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirildi. Kapatılma gerekçesinde, parti görevlilerinin laiklik karşıtı eylemleri, devletin kurucusuna karşı suçlamaları ve türbanla ilgili siyaseti de kanıtlar arasında sayıldı. .gg19..aa7..yy1983..aaTEMMUZ.|Refah Partisi Kuruldu|KİŞİ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|STK ve Partiler|N.Erbakan|Demokrasi|Terör| |
| 21 TEMMUZ 1983
| Dünya: | Dünyanın En Düşük IsısıDünyanın en düşük sıcaklığı ölçüldü: Vostok İstasyonu, Antarktika: -89.2 °C. .gg21..aa7..yy1983..aaTEMMUZ.|Dünyanın En Düşük Isısı|DÜNYA|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi||Bilim Tarihi| |
| 27 TEMMUZ 1983
| Dış: | Ermeni Terörü 3 Diplomat ÖldürüldüTürkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği 5 örgüt üyesi tarafından basıldı ve büyükelçilik müsteşarı Yurtsev Mıhçıoğlu'nun eşi Cahide Mıhçıoğlu hayatını kaybetti. Portekiz polisi, düzenlediği operasyonla rehineleri kurtardı, 5 terörist operasyon sonucu ölü ele geçirildi. Saldırıyı "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi. Örgüt, üyelerinin öldürülmesi nedeniyle Portekiz Başbakanı Mario Soarez'i ölümle tehdit etti. .gg27..aa7..yy1983..aaTEMMUZ.|Ermeni Terörü 3 Diplomat Öldürüldü|DIŞ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Avrupa|Portekiz|Terör|Ermeniler|Suikast| |
| 17 EKİM 1983
| İç: | Tarım İşçileriTarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu ve Tarımda kendi Adına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu (17.10.83 tarih, 2925 ve 2926 sayılı kanunlar) 2925 sayılı kanun kapsamındaki tarım işçileri SSK bünyesine alınırken, 2926 sayılı kanun kapsamındaki tarımda bağımsız çalışan çiftçiler ise Bağ-Kur'a bağlanmıştır. .gg17..aa10..yy1983..aaEKİM.|Tarım İşçileri|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|SGK||| |
| 30 EKİM 1983
| İç: | Erzurum-Kars Depremi30 Ekim 1983'te Erzurumda meydana gelen deprem 7,1 büyüklüğünde meydana geldi. Bu depremde 1.400 kişi ölmüş, 537 kişi yaralanmış, 3.241 konut ağır, 3 bin konut orta ve 4 bin konut hafif hasar görmüş, 30 bini aşkın hayvan telef olmuştur. Depremin dış merkezi, Murat Dağı Kırklareli Köyü çevresinde yer almıştır. .gg30..aa10..yy1983..aaEKİM.|Erzurum-Kars Depremi|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Kaza ve Felaketler|Anadolu||| |
| 6 KASIM 1983
| İç: | 1983 Genel SeçimlerDönem : | 17. Dönem | Açıklama : | Olağan Genel Seçim | Seçim tarihi : | 6 Kasım 1983. | Toplam Vekil : | 400 | Oy Dağılımı % : | ANAP 45,1; HP 30,5; MDP 23,3 | MV Dağılımı : | ANAP 211; HP 117; MDP 71 | .gg6..aa11..yy1983..aaKASIM.|1983 Genel Seçimler|İÇ|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Yönetim|Anadolu|Demokrasi|Seçimler|Terör| |
| 15 KASIM 1983
| Türk: | Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti28 Aralık 1967 tarihinde kurulan Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi'nin meclisi 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin oy birliği ile kurulduğunu ilan etti. Meclis'te kuruluş bildirisini Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi Meclisi'nde yönetim başkanı ve federe devletin ilk cumhurbaşkanı olan Rauf Denktaş okudu. Kıbrıs Türk Federe Devleti Meclisi, 15 Kasım 1983'de oy birliği ile aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan ederek KTFD son buldu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 17 Kasım 1983 tarihinde yaptığı toplantısında aldığı 541 sayılı kararla "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanı"nın gereksiz olduğu ve Türk tarafının kararından vazgeçmesi istenmiştir. Güvenlik Konseyi bu kararıyla "Siyasi statülerini serbestçe belirleyebildikleri ve ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeleri özgürce takip ettikleri takdirde bütün halklar self-determinasyon hakkına sahiptir" şeklindeki kendi yasalarına ters düşmüştür. BM Güvenlik Konseyi'nin bu taraflı kararı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tarafından kabul edilmedi. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, KKTC'ni resmen tanıdı. .gg15..aa11..yy1983..aaKASIM.|Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti|Türk|Kenan Evren|Bülent Ulusu|1. İstikrarsız|12 Eylül Darbesi|Bağımsızlık-Özerklik|Ortadoğu|Kıbrıs|Türk Tarihi| |
| 13 ARALIK 1983 21 ARALIK 1987 | İç: | 1. Turgut Özal HükümetiAçıklama : | Türkiye Cumhuriyeti 45. Hükümeti | Başbakan : | Turgut Özal | Unvanı : | ANAP İstanbul Milletvekili | Görev Veren : | Cumhurbaşkanı Kenan Evren / 13 Aralık 1980 | TBMM : | 6 Kasım 1983 / 17. Dönem | Güvenoyu : | 24 Aralık 1983 / Katılım 393; Kabul 213; Red 115; Çekimser 65 | Bakan Sayısı : | 23 Bakan | Görev Sonu : | 21 Aralık 1987 / Hükümet, 1987'de yapılan genel seçimler ile sona erdi. | .gg13..aa12..yy1983..aaARALIK.|1. Turgut Özal Hükümeti|İÇ|Kenan Evren|Turgut Özal|Yönetim|Ankara|T.Özal|Demokrasi|Hükumet| |
|